بنابر گفته‌ی زمین شناسان،  دیرینگی غار قوری قلعه ‪ ۶۵میلیون سال قدمت و سه‌هزار و ‪۱۴۰ مترعمق دارد وتنها ۳۰ سال از شناسایی آن می‌گذرد.

ژرفای حوضچه‌های این غار به ۱۴ متر می‌رسد همچنین دمای درون غار ۷ تا ۱۱ درجه‌است و در تمام فصول سال ثابت است و رطوبت نسبی آن را ‪ ۸۹درصد اندازه‌گیری کرده‌اند.. این اثر طبیعی دارای تالارهای زیبا در ۱۴۰۰ متری و ۵۰۰ متری به نام‌های تالار مریم، تالار کوهان شتر، تالار مسیر برزخ، تالار بلور و تالار عروس می‌باشد.این غار یکی از زیباترین جاذبه‌های دیدنی شهرستان روانسر می‌باشد.

غار زیبا و اعجاب‌آور قوری قلعه هفتمین اثرطبیعی ملی ایران است که هرسال به ویژه در ایام نوروز گردشگران بی‌شماری را از سراسر جهان به سوی خود می‌کشاند.
در هفتصد متری غار آبادی وجود دارد که در ایام دور قلعه‌هایی به شکل‌های مختلف آن را محاصره کرده‌اند و وجه تسمیه این غار یکی از همین قلعه‌هاست که به شکل قوری بوده است

غارنوردان آمریکایی، انگلیسی و فرانسوی قوری قلعه را در سالهای ‪،۱۳۳۶ ‪ ۱۳۴۵و ‪ ۱۳۶۳شمسی بررسی و تقریبا۵۵۰متررا از آن کشف کرده‌اند. همچنین در سال ‪ ۱۳۶۸شمسی ، حدود یکهزارو ‪ ۳۴۰متر از آن توسط غارنوردان کرمانشاه شناسایی و دو فاز برای آن در نظر گرفته شد.
درفاز نخست غار که ‪ ۵۰۰متر طول دارد، دو تالار کوهان شتر و مریم شناسایی شد. دراین تالارها شکل‌های مختلفی ازجمله نیم‌رخ شتر، کوهان شتر، مار، طوطی، کرکس، شیرسنگی، کاخ سفید، قلب، کشتی، برج پیزا، آسیه‌زن‌فرعون، (ابوالهول)، بابا نوئل، مجسمه فردوسی و مشابه تصویر حضرت مریم دیده می‌شود. فاز دوم غار نیز یکهزار متر طول دارد که تالارهای نماز، بلور و عروس در آن کشف شده است. تالار نماز در ‪ ۵۵۰متری غار و در کنار این تونل قرار دارد. این تونل که ‪ ۱۲متر طول و هشت متر عرض دارد، قسمت اصلی غار را تشکیل می‌دهد و به تونل برزخ شهرت دارد واز آنجا که سقف تونل به آب چسبیده، مانع از ادامه حفاری ها شده است.
در یکهزار متری غار تالار بلور و در داخل تالار نیز حوضچه‌ای فوق‌العاده زیبا وجود دارد. وجود قندیلهای پرده‌ای در حوضچه که با دست زدن به هرکدام صدای یکی از آلات موسیقی ایجاد می‌شود، ازجمله دلایل این زیبایی است، به‌طوری که بسیاری از جهانگردان و کارشناسان متفق القولند که این حوضچه،زیباترین حوضچه دنیاست. تالار عروس که یکی از هیجان انگیزترین بخشهای غار قوری قلعه است در هزار و ‪ ۵۰۰متری آن واقع شده،است. جنس سنگ‌های این تالار کریستال و براق و سفید بوده و کسانی که برروی آنها راه می‌روند می‌توانند جای پای خود را ببینند.
وجود چهار آبشار به ارتفاع ‪ ۱۰تا ‪ ۱۲متر در هزار و ‪ ۷۰۰متری غار، زیبای آنرا به اوج می‌رساند.
قندیل های کریستال مانند نیز که جنسشان از رسوبات آهکی است و از سقف آویزان شده‌اند در تمام طول غار خودنمایی می‌کنند و در بعضی نقاط طول قندیل ها به هشت متر نیز می‌رسد.

علاوه بر جذابیت و اهمیت اکوتوریستی قوری قلعه اشیایی نیز در آن کشف شده است که از جمله آنها می‌توان به هشت عدد قاشق و بشقاب، چهارعدد کوزه بزرگ، یک عدد کوزه کوچک که ‪ ۱۵سکه از دوران یزدگرد سوم و اواخر دوره ساسانی در داخل آن بوده و جمجمه سر انسان را نام برد.

اثر طبیعی ملی قوری قلعه طی مصوبه شماره 202 مورخ 25/7/80 شورایعالی محیط زیست به مجموعه مناطق تحت مدیریت سازمان پیوست.

اثر طبیعی ملی قوری قلعه در ارتفاع 1650 متری بر دامنه کوه شاهو واقع گردیده است.این غار یکی از زیباترین غارهای کشور می باشد که دوستداران طبیعت را به خود جلب نموده است. وجود استالاگمیت و استالاکتیتها در غار بر زیباییهای آن افزوده است.آب غار جاری و مقدار آن تابع بارش درمنطقه است . غار قوری قلعه، بزرگترین غار آبی خاورمیانه است و این غار در ۲۵ کیلومتری شهر روانسر و در کنار جاده روانسر-پاوه قرار دارد.. بزرگترین غارآبی آسیا جزء شکیل ترین غار های در دّره مران (دره غارها) در ٨٨کیلومتری جاده کرمانشاه - پاوه در شمال روستای قوری قلعه قرار گرفته است.